Co to jest mononukleoza?

Mononukleoza to ostra choroba zakaźna wywoływana przez zakażenie wirusem Epsteina-Barr (EBV). Ta choroba najczęściej dotyczy dzieci, ale bywa diagnozowana również u dorosłych. Objawów mononukleozy nie można lekceważyć, bo czasami wywołuje ona poważne powikłania.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są najczęstsze objawy mononukleozy,
• w jaki sposób diagnozuje się i leczy tę chorobę,
• jakie są powikłania mononukleozy.

Mononukleoza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus Epsteina-Barr (EBV). Według niektórych badań tym drobnoustrojem jest zakażone nawet 90-95% ludzi na świecie. Do zakażenia najczęściej dochodzi w okresie wczesnego dzieciństwa poprzez kontakt dziecka z zakażoną śliną osoby dorosłej, np. przez używanie tych samych sztućców czy oblizywanie przez rodziców smoczka. U dzieci do około 10. roku życia zakażenie przebiega bezobjawowo lub symptomy są mało charakterystyczne i niezbyt nasilone. Jeżeli jednak do zakażenia dojdzie w okresie młodzieńczym lub dorosłym, objawy mononukleozy są już wyraźne. W takich przypadkach do zakażenia wirusem EBV dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą (ślina, wydzieliny nosogardła).

Objawy mononukleozy

Początkowe objawy mononukleozy zakaźnej nie są zbyt charakterystyczne i mogą przypominać często spotykane infekcje czy przeziębienia. Zalicza się do nich:

• bóle głowy,
• ogólne złe samopoczucie,
• apatię,
• przewlekłe zmęczenie,
• osłabienie organizmu.

Po kilku dniach u pacjenta pojawiają się wysoka gorączka, zapalenie gardła oraz powiększenie węzłów chłonnych, szczególnie na szyi. Wszystko to sprawia, że mononukleoza bywa mylona z anginą, jednak kolejne objawy ułatwiają zróżnicowanie obu schorzeń. W przebiegu mononukleozy powiększeniu ulegają bowiem węzły chłonne zlokalizowane w różnych partiach ciała. Gorączka może się utrzymywać nawet przez 14 dni, występuje również powiększenie śledziony i wątroby. Typowe są także obrzęki powiek, plamki na podniebieniu oraz owrzodzenia narządów płciowych.

Mononukleoza – diagnostyka i leczenie

Diagnostykę mononukleozy przeprowadzają zazwyczaj lekarze POZ oraz interniści. Rozpoznawanie choroby polega przede wszystkim na badaniach ogólnych pacjenta oraz analizie zaobserwowanych objawach klinicznych. Pomocne bywają również badania laboratoryjne krwi.

Mononukleoza jest chorobą, która ma charakter samoograniczający – stopniowo zanika w ciągu 2-3 miesięcy. W tym czasie trzeba jednak oczywiście przestrzegać zaleceń lekarza. Mogą one obejmować stosowanie leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych i przeciwzapalnych, przyjmowanie dużych ilości płynów oraz prowadzenie spokojnego, oszczędzającego trybu życia. Jeśli u pacjentów pojawia się silny obrzęk dróg oddechowych, konieczne może być przyjmowanie glikokortykosteroidów.

Warto pamiętać, że wirus EBV pozostaje w organizmie człowieka na zawsze, ale przejście choroby gwarantuje dożywotnią odporność. Okresowo zakażenie bezobjawowo się reaktywuje, a wirus jest wówczas wydalany m.in. w ślinie.

Powikłania mononukleozy

Powikłania mononukleozy są rzadkie, ale czasem się zdarzają. U niektórych pacjentów obserwuje się zaburzenia oddychania i połykania wywołane obrzękiem gardła i powiększeniem węzłów chłonnych. U około 2-3% chorych może się pojawić autoimmunizacyjna niedokrwistość hemolityczna, utrzymująca się do dwóch miesięcy. Zazwyczaj ma ona łagodny przebieg, ale czasem towarzyszy jej hemoglobinuria lub żółtaczka.

Czy przed mononukleozą można się zabezpieczyć? Izolowanie osób zakażonych od niezakażonych jest właściwie niemożliwe, ale w każdej sytuacji warto przestrzegać podstawowych zasad higienicznych, takich jak częste mycie rąk czy unikanie korzystania z przedmiotów, które mogły mieć styczność ze śliną innych osób.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/74637,mononukleoza-zakazna

https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/160210,mononukleoza-zakazna-u-doroslych

https://podyplomie.pl/pediatria/12157,mononukleoza-zakazna

https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:tgyLLT988GQJ:https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/43156/29593+&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl